13 Mayıs 2010 Perşembe

Dünyada ve Türkiye de erken yaşta yabancı dil öğretimi uygulamaları

Tarihsel olarak kısaca bakacak olursak çok dilliliğin hakim olduğu İsviçre, Belçika,
İrlanda gibi ülkeler ile Hindistan gibi sömürge ülkeleri ve Kanada gibi göçmen alan ülkelerde ve Almanya'da kurulan ama diğer bazı Avrupa ülkelerinde de şubeleri olan kendine özgü ders programıyla iki dilli eğitim veren Waldorfschule'lerde erken yaşta yabancı dil öğretimi uygulamaları daha da eskilere dayanmakla birlikte genel olarak dünyada ilgi I. Dünya savaşından sonra başlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’ nde FLES (Foreign Languages in elementary Scholls) hareketi ile ; 1920’ den sonra Doğu Avrupa Ülkeleri ve dönemin Sovyetler Birliğinde uygulama denemelerine başlanmıştır.1950’ de "modern language association"ın kurulmasıyla bu alana duyulan ilgi artmıştır. 50'li yıllarda İsveç'te English witaut a book" projesi ile daha sonrada Fransa ve İngiltere’de benzer projeler kapsamında pilot uygulamalar
başlatılmıştır.(bkz: O’neil, 1993).
UNESCO ve Avrupa Konseyi’nin bu konuda yürüttüğü araştırma sonuçları Avrupa'da bir çok ülkenin konuya yönelmesine neden olmuştur. 1970'li yıllarla birlikte Finlandiya, Norveç, İsveç ilköğretimde 3. yıldan itibaren yabancı dil dersi uygulamasına geçmiştir. 1990'lı yıllarla birlikte Avusturya, İtalya, İspanya ve Fransa bu uygulamaya geçmiştir. 1970'li yıllardan itibaren Almanya'nın bazı eyaletlerinde belli okul türlerinde ilköğretimde yabancı dil uygulamasına başlanmış ama genel uygulama daha yakın bir zamanda yürütülmeye başlanmıştır. 70'li yıllar bu konuda yoğun araştırmaların, incelemelerin ve tartışmaların yaşandığı yıllar olmuştur. Özellikle Council for Cultural Coperation 1988 gibi uluslar arası araştırma projeleri; Avrupa Konseyi’nin 1990'lı yıllarda düzenlediği Workshop'lar ve Nürnberg
Sempozyumları gibi bilimsel ekinlikler ve araştırma sonuçları dünya çapında erken yaşta yabancı dil öğretimi uygulamasına geçilmesine neden olmuştur. Hatta bazı ülkelerde okul öncesi dönemde de yabancı dil uygulamaları yürütülmesine başlanmıştır. (O’neil, 1993:22- 24) Günümüzde artık küreselleşme, sınırların kaldırılması, iletişim teknolojileri, öğret-ve yöntembilim alanlarındaki gelişmeler ve siyasal alanda da Avrupa Birliği gibi kuruluşların etkisiyle genel olarak eğitim alanında olduğu gibi dil öğretimi alanında da gerek uygulamalarla ilgili bilgi alışverişinde bulunmak gerekse ortak amaç, içerik, yöntem, materyal ve öğretmen eğitimi gibi konularda bağlayıcı kararlar, çerçeve programlar
hazırlanmaya yönelik "Network for Information on Curriculum and Evaluation gibi
merkezler veya Lingua (Garabédian,1991:20) projeleri uygulanmaya başlamıştır. Ülkemizde de zorunlu eğitimin sekiz yıla çıkarılmasıyla gerçekleştirilen 1997/98 eğitim döneminde uygulanmaya konan eğitim reformuyla birlikte ilköğretimde 3.4. sınıflardan itibaren yabancı dil dersi uygulaması başlatılmış bulunmaktadır. Buna karşılık örneğin İngiltere'de 1964-74 tarihleri arasında yürütülen "primary French" adlı projenin olumsuz sonuçları bu ülkede ilköğretimde genel bir yabancı dil
uygulamasına geçilmesi konusunda çekinceler yaratmıştır. Söz konusu tarihsel süreç içinde yakın geçmişimize kadar yabancı dil öğretimi konusunda; yabancı dil öğretimi, iki dilli eğitim, yabancı dilde eğitim ve farklı yaş ve amaçlara göre yapılandırılmamış bir yabancı dil öğretimi ve hangi yabancı dil veya diller gibi
konularda bir karmaşa yaşandığı için bu konuda erken yaşta yabancı dil öğretimini savunanlar ve karşı olanlar şeklinde kutuplaşma yaşanmıştır.
Ülkemizde de bu kavramlar bağlamında 90'lı yıllarda yoğun bir tartışma başlamış,
yabancı dilde eğitimi savunanlar ve yabancı dil öğretimini savunanlar şeklinde bir kutuplaşma yaşanmış; özellikle yabancı dilde ve iki dilli
eğitimin anadili ve kişilik üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri; yabancı dil öğretimindeki başarı ve başarısızlıklar ve bu başarısızlıkların
nedenleri üzerinde; takviyeli yabancı dil dersleri veya yabancı okulların Türkiye'ye etkileri vb. konularda tartışmalar yapılmıştır. Ayşe Kilimci
o dönemde bu konu üzerinde yazılan yazıları bir eserde toplayarak yayınlamıştır.